Son zamanların en gözde dijital uygulaması HDR. Yani tam açılımıyla High Dynamic Range. Elimizin altındaki en büyük bilgi kaynağımız internete şöyle bir baktığımızda bu konuda yeterince kaynak bulabiliyoruz. Yine de bu işi hiç bilmeyenlere ve balıklama dalmak isteyenlere açıklama gereği duydum.

Öncelikle bilmemiz gereken birkaç şey; HDR her kadraja uygulanmaz. Peki, hangi durumda kullanılmalı? Işığın homojen dağılmadığı, karanlık ve aydınlık bölgelerin yoğun olduğu kadrajlarda, ters ışığa yakın kadrajlarda ve genellikle iç mekan çekimlerinde kullanılabilir. Hareketli nesne veya modellerin bulunduğu kadrajlara uygulanmaz. Çünkü bir hdr fotoğraf üretebilmek için üç veya daha fazla sayıda, farklı değerlerde pozlanış aynı kadrajlara ihtiyacımız vardır. Hareketli nesne veya model bu fotoğraflarda farklı konumlarda bulunacağından fotoğrafın kalitesini etkileyecektir. Yine aynı nedenle tripod kullanmak aynı kadrajı tekrar tekrar farklı poz değerlerinde çekebilmek için oldukça büyük fayda sağlayacaktır.

Eğer compact bir makina kullanıyorsanız makinenizin manual ayarlamalara izin verip vermediği veya pozlama telafisi özelliğinin bulunup bulunmadığını kontrol ederek başlayalım. Bunlardan birinin olması işimizi görecektir.

Makinenizi tripodunuza yerleştirip kadrajınızı ayarladıktan sonra otomatik ayarlarda ilk fotoğrafımızı çekiyoruz. Sonra LCD ekrandan fotoğrafa bakıyoruz, EXIF değerlerinin gösterildiği bilgi ekranından okuduğumuz değerlerin t:1/500 ve f:5.6 olduğunu farz edelim. Fotoğraf makinesini manuel ayarlarda t:1/250 ve f:5.6 şeklinde ayarlayarak aynı kadrajı çekiyoruz. Sonra da t:1/1000 ve f:5.6 olarak aynı kadrajı çekiyoruz. Eğer DSLR makineniz varsa braket seçeneğini kullanarak pozlama telafisi ile de bunu gerçekleştirebiliriz. Braket çekim modunda değişkenlerden birisi pozlama telafisinin değeri olarak ayarlanmak durumunda. Bu değer makineye bağımlı bir değişkenlik gösterse de -5 ve +5 arasında değişebilir. Biz -2 ve +2 olarak ayarladığımızı düşünelim.

Eski Camii, Edirne, HDR

Braket modunda ard arda çekilen üç fotoğraftan birisi normal çekim, diğeri -2 pozlanmış ve bir diğeri de +2 pozlanmış olarak çekilecektir. (Bazı DSLR lerde bunun sırasını da yine menünüzden ayarlayabiliyorsunuz.) Yukarıdaki t ve f değerleri ve pozlama telafisi için kullanılan -2 ve +2 değerleri çekim yaptığınız kadraj ve ışık koşullarına bağlı olarak değiştirebilirsiniz.

Yukarıda tripod ile Edine’de üç farklı pozlamada çekilen ve hdri tekniği ile birleştirilen Eski Cami’nin fotoğraflarını görüyorsunuz. Şimdi elimizde üç tane farklı pozlama değerlerine sahip fotoğraf var. Aslında +2, +1, 0, -1, -2 şeklinde pozlama telafisi uygulanmış 5 adet yada daha fazla fotoğrafta kullanabilirdik. (Daha fazla fotoğraf profesyonel çalışmalar için tercih edilmelidir.) Bu fotoğrafları işleyebilmenin en kolay yolu olarak Photomatix programını öneriyorum. Aynı işlemi yani HDR oluşturma işlemini Adobe Photoshop kullanarak ta gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için File > Automate > Merge to HDR şeklinde bir yol izlemelisiniz. Photomatix programına baktığımızda ise HDR > Generate yolunu izleyerek fotoğraflarımızı seçiyoruz ve E.V. fotoğraflar arasındaki pozlama farkını seçen ekranı onaylayarak veya değiştirerek devam ediyoruz. Çıkan ekranda “Align source images before generating HDR” seçeneğini işaretleyerek devam ediyoruz. Bu seçenek kadrajdaki ufak kaymaları telafi edecektir. Çıkan fotoğrafı beğenmeyeceksiniz :) Çünkü bu fotoğraf henüz tamamlanmamış HDR fotoğrafımız. Yine HDR > Tone Mapping seçeneği ile fotoğraftaki tonlamaların değerlerini ve ışık şiddetlerini ayarlayarak fotoğrafımızı oluşturuyoruz. Burada dikkat etmeniz gereken gerçekliğe en yakın olanı hedeflemek ve obje veya modellerin etrafında belirgin bir hale oluşmayacak şekilde çalışmanızı devam ettirmektir.

Ayrıca Photomatix programının detaylı kullanımını okuyarak tek kare raw image dan HDR fotoğraf denemeleri yapabilirsiniz.

Birkaç örnek HDRI çalışmamı High Dynamic Range galerisinde bulabilirsiniz.